Zielona szkoła zimą, nazywana również białą szkołą, to kilkudniowy wyjazd edukacyjny, który w wyjątkowy sposób łączy naukę z aktywnością fizyczną na śniegu. Uczniowie wraz z nauczycielami wyjeżdżają do polskich gór, takich jak Tatry, Beskidy czy Pieniny, choć coraz częściej pojawiają się także propozycje wyjazdów zagranicznych. Program takich wyjazdów koncentruje się przede wszystkim na nauce jazdy na nartach lub snowboardzie, ale to nie wszystko. Dzieci i młodzież uczestniczą również w grach terenowych, warsztatach edukacyjnych związanych z przyrodą zimową oraz zajęciach integracyjnych, które budują więzi w klasie.
Warto podkreślić, że zimowa odmiana zielonej szkoły różni się od tradycyjnej, letniej formuły głównie doborem aktywności. Zamiast letnich wycieczek pieszych organizowane są zajęcia na stoku narciarskim, a obserwacje przyrodnicze dotyczą zimowego krajobrazu i sposobów, w jakie zwierzęta radzą sobie z mrozem.
Czym jest zielona szkoła w wersji zimowej?
Zielona szkoła to forma pozalekcyjnych zajęć edukacyjnych, które odbywają się podczas wyjazdu do miejsc o wysokich walorach przyrodniczych lub uzdrowiskowych. Kiedy mówi się o jej zimowej odsłonie, używa się często określenia „biała szkoła”, ponieważ główny akcent przenosi się na aktywności charakterystyczne dla zimy, zwłaszcza na naukę jazdy na nartach czy snowboardzie.
Cele takiego wyjazdu są wielowymiarowe i wykraczają daleko poza samą zabawę na śniegu. Najważniejsze z nich to integracja uczniów, która w naturalny sposób zachodzi podczas wspólnych aktywności i wieczorów spędzanych razem. Ponadto, wyjazd wspiera rozwój kreatywności, naukę pracy zespołowej oraz promuje aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu. Nie można zapomnieć o edukacji przyrodniczej i ekologicznej, która stanowi fundament filozofii zielonej szkoły.
Zobacz też: Co to jest zielona szkoła i dlaczego warto w niej uczestniczyć?
Uczniowie uczą się przez bezpośrednie doświadczenie. Obserwują przyrodę w jej zimowej szacie, kształtują odpowiedzialność za siebie i innych oraz rozwijają świadomość ekologiczną. Taki pobyt trwa zazwyczaj od 3 do 5 dni, co okazuje się optymalnym okresem. To wystarczająco dużo czasu, aby uczniowie zauważyli postępy w nauce jazdy na nartach, zintegrowali się z klasą i poznali środowisko przyrodnicze, nie jest to jednak tak długi okres, by wyjazd stał się organizacyjnie zbyt skomplikowany.
Najlepsze kierunki na zimowy wyjazd szkolny
Wybór odpowiedniego miejsca ma kluczowe znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia. W związku z tym warto przyjrzeć się najpopularniejszym kierunkom zimowych wyjazdów, które od lat cieszą się uznaniem wśród nauczycieli i organizatorów.
Na pierwszym miejscu znajdują się tereny górskie południowej Polski. Zakopane, Bukowina Tatrzańska i Białka Tatrzańska to lokalizacje oferujące dostęp do stoków narciarskich o różnym poziomie trudności, co pozwala dopasować program do umiejętności uczestników. Dodatkowo, w tych miejscach działają profesjonalni instruktorzy oraz ośrodki specjalnie przygotowane na przyjęcie grup szkolnych. Tatry przyciągają nie tylko możliwością nauki jazdy na nartach, ale także walorami przyrodniczymi idealnymi do zajęć edukacyjnych, takimi jak unikalna fauna i flora wysokogórska dostępna nawet zimą.
Z kolei Beskidy stanowią doskonałą alternatywę dla grup z młodszymi uczniami lub początkującymi narciarzami. Łagodniejsze stoki sprawiają, że pierwsze próby na nartach są mniej stresujące, a jednocześnie region oferuje liczne ośrodki agroturystyczne i leśne. Te miejsca w naturalny sposób łączą aktywności sportowe z edukacją ekologiczną, co odpowiada idei zielonej szkoły.
Pieniny, mimo że niekoniecznie kojarzą się z typowym narciarstwem zjazdowym, proponują coś innego. Oferują unikalne zajęcia terenowe i możliwość poznania zimowej przyrody górskiej w mniej intensywnej, bardziej kontemplacyjnej formie. To idealne miejsce dla klas zainteresowanych przede wszystkim aspektem przyrodniczym wyjazdu.
Warto wspomnieć również o Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, która sprawdza się w przypadku szkół pragnących połączyć zajęcia przyrodnicze z mniej intensywnymi aktywnościami zimowymi. Tutaj nacisk kładzie się bardziej na gry terenowe, warsztaty i odkrywanie tajemnic zimowej przyrody nizinnej.
Zapoznaj się także z: Zielona szkoła w górach czy nad morzem?
Program zajęć podczas zimowego wyjazdu
Aktywności sportowe i rekreacyjne
Sercem większości programów białych szkół jest nauka jazdy na nartach lub snowboardzie. Zajęcia prowadzą wykwalifikowani instruktorzy, którzy dostosowują tempo i metodykę do poziomu umiejętności uczniów. Grupy dzielone są według zaawansowania, od zupełnych debiutantów po tych, którzy mają już pewne doświadczenie na stoku. Szkoły organizują specjalne kursy narciarskie, w których bezpieczeństwo jest priorytetem. Uczniowie poznają zasady poruszania się po stoku, uczą się upadać bezpiecznie i respektować innych narciarzy.
Oprócz nauki techniki jazdy, programy obejmują także gry terenowe dostosowane do zimowych warunków. Mogą to być szukanie skarbów w śniegu, sztafety na rakietach śnieżnych czy konkursy budowania rzeźb śnieżnych. Te aktywności nie tylko rozwijają sprawność fizyczną, ale także uczą pracy w zespole i zdrowej rywalizacji.
Warsztaty edukacyjne i poznanie zimowej przyrody
Równie ważnym elementem programu są zajęcia praktyczne związane ze środowiskiem zimowym. Podczas warsztatów ekologicznych uczniowie poznają fascynujące aspekty zimowej przyrody. Dowiadują się, jak zwierzęta przetrwają mróz, czy hibernują, czy tylko ograniczają aktywność, jakie rośliny pozostają aktywne pod śniegiem i jak zmienia się ekosystem leśny wraz z nadejściem zimy.
W ostatnich latach ogromną popularnością cieszą się zajęcia survivalowe. Uczniowie poznają podstawy przetrwania w zimowych warunkach górskich, uczą się rozpalać ognisko na śniegu, orientować się w terenie za pomocą mapy i kompasu oraz udzielać pierwszej pomocy w sytuacjach awaryjnych. To umiejętności praktyczne, które mogą okazać się przydatne w życiu.
Integracja i rozwijanie samodzielności
Nie można zapominać o aspekcie społecznym wyjazdu. Wieczory integracyjne z ogniskami to momenty, które uczniowie wspominają najdłużej po powrocie do domu. Te nieformalne spotkania wzmacniają więzi w grupie i pozwalają na spontaniczne interakcje poza strukturą zaplanowanych zajęć. Przy ognisku wymieniają się wrażeniami z dnia, śpiewają piosenki i po prostu cieszą się wspólnym czasem.
Równie ważny jest czas wolny, który sprzyja samodzielności i kreatywności. Uczniowie sami decydują, jak chcą go spędzić, co rozwija w nich odpowiedzialność i umiejętność podejmowania decyzji. Mogą to być gry planszowe, rozmowy, czytanie czy po prostu odpoczynek. Ta swoboda jest celowym elementem pedagogicznym programu.
Kwestie organizacyjne i zasady bezpieczeństwa
Organizacja zimowej zielonej szkoły to skomplikowane przedsięwzięcie wymagające starannego planowania z uwzględnieniem bezpieczeństwa. Przede wszystkim należy mieć na uwadze specyficzne zagrożenia związane z górami zimą. Konieczne jest unikanie terenów zagrożonych lawinami, wybór sprawdzonych ośrodków z odpowiednim zapleczem medycznym oraz dostosowanie programu do rzeczywistych umiejętności i kondycji fizycznej uczniów.
Istotne są także zależności między warunkami pogodowymi a doborem aktywności. Plan musi być na tyle elastyczny, aby w razie intensywnych opadów śniegu, mgły czy bardzo niskich temperatur można było zamienić zajęcia na stoku na alternatywne aktywności prowadzone w ośrodku. Mogą to być dodatkowe warsztaty w pomieszczeniach, zajęcia plastyczne czy projekcje filmów edukacyjnych.
Dobrze przygotowany program uwzględnia różne komponenty składowe, takie jak blok zajęć edukacyjnych, aktywności sportowe i rekreacyjne, zajęcia integracyjne oraz właśnie wspomniany czas wolny. Każdy z tych elementów pełni konkretną funkcję w realizacji celów wyjazdu i powinien być odpowiednio wyważony.
Ile trzeba przeznaczyć na zimowy wyjazd?
Aspekt finansowy to często jedna z pierwszych kwestii, która pojawia się podczas rozważania organizacji zimowej zielonej szkoły. Do najważniejszych należą lokalizacja, standard zakwaterowania, liczba godzin zajęć z instruktorami narciarstwa oraz dodatkowe atrakcje zawarte w programie. Im bardziej atrakcyjny region i lepiej wyposażony ośrodek, tym wyższa cena. Warto jednak pamiętać, że w przypadku większych grup często możliwe są negocjacje i zniżki grupowe.
Co ciekawe, zielone i białe szkoły przyciągają tysiące uczestników rocznie, od uczniów szkół podstawowych po licealistów. Ta rosnąca popularność sprawia, że oferta ośrodków stale się rozwija, a organizatorzy wprowadzają nowe atrakcje i nowości do programów na kolejne sezony, w tym na rok 2025.
Podsumowanie
Na koniec warto podkreślić, że współczesna zielona szkoła zimą łączy edukację z zabawą i sportem w jeden spójny program. To już nie jest tylko wyjazd z przymusową nauką, którą trzeba przebrnąć, aby móc pojeździć na nartach. To kompleksowe doświadczenie, które rozwija uczniów jednocześnie w wielu wymiarach: fizycznym, intelektualnym, społecznym i emocjonalnym.
Kluczowe jest tutaj uczenie się przez doświadczenie. Bezpośrednia obserwacja przyrody zimą, samodzielne eksperymentowanie podczas warsztatów, praktyczne poznawanie zjawisk przyrodniczych w ich naturalnym środowisku sprawia, że wiedza zostaje z uczniami znacznie dłużej niż informacje zasłyszane podczas tradycyjnej lekcji w szkole. Zimowa zielona szkoła to inwestycja w rozwój młodego człowieka, która przynosi efekty wykraczające daleko poza same umiejętności jazdy na nartach.

Absolwent AWF Warszawa i Wydziału Nauk Ekonomicznych UW. Doświadczony organizator wypoczynku dla dzieci i młodzieży z ponad 100 zrealizowanymi obozami. Instruktor snowboardu, narciarstwa i survivalu. Posiada uprawnienia kierownika wypoczynku oraz szkoli kadry wypoczynku w województwie mazowieckim.

